2006 ‘VIJF JAAR OUD DE ZILCK’
Zondag 17 september 2006 waren alle donateurs uitgenodigd op verjaarsvisite.
Hieronder de lezing van voorzitter Theo van Gijlswijk over het eerste lustrum van het Genootschap Oud De Zilck.
“Het Genootschap Oud De Zilck bestaat al weer vijf jaar. Voor het ontstaan van ons genootschap moet ik al verder teruggaan. Dan denk ik terug aan een Zilker die alles verzamelde en onderzocht wat er over ons dorp De Zilk is geschreven. Ook de ontwikkeling van het duingebied vanaf de vroegste jaren en alles wat daar groeide en bloeide had zijn belangstelling. Zijn naam was Frans van den Berg. Die belangstelling heeft hij van huis uit meegekregen. Zijn moeder, oorspronkelijk uit Oostenrijk afkomstig, was gewend aan het eten van paddenstoelen. Ook in Nederland zocht ze in bos en duin naar paddenstoelen. Frans ging graag mee en kwam zo op jonge leeftijd mooie dingen in het duin tegen. Leergierig als hij was wilde hij daar meer over weten. Zijn vader, een loswerkman, herkende veel vogels en vertelde Frans daar altijd over tijdens de wandelingen door de omgeving.
Later werd Frans lid van het Instituut voor Natuurbeschermingseducatie, een organisatie die zich ten doel stelt de belangstelling voor de natuur te bevorderen en daardoor de natuur in ons land te beschermen. Daar was hij gediplomeerd gids, verzorgde excursies en gaf op verzoek ook film- en diavoorstellingen.
Fotograferen was een hobby van Frans. Binnen De Zilk probeerde hij veel vast te leggen. Ook bij oudere Zilkers informeerde hij naar alles wat hij interessant vond. Tijdens die gesprekken kwamen er foto’s op tafel waarvan hij kopieën liet maken. Zo groeiden zijn foto- en dia-archief en zijn kennis over wat en wie er op de foto’s stonden afgebeeld. Zijn diavoorstellingen in de Duinpan waren voor de Zilker bevolking telkens weer vreugdevolle belevenissen. In een artikel in de Noordwijkerhouter zei hij hierover: “Bij het samenstellen van de diaserie moet je natuurlijk ook oog hebben voor historische feiten. Om het geheel een beetje aan te kleden vertel je af en toe een aardig verhaal”. Van den Berg heeft de serie deels uit hobby en deels uit idealistisch oogpunt gemaakt. Hij is van mening dat een vereniging of particulier een verzameling oude foto’s veilig moet stellen omdat daar de geschiedenis van het dorp achter schuilt. Tot zover het artikel uit de Noordwijkerhouter van 15 januari 1987.
Op 26 januari 1988 overleed Frans op 58-jarige leeftijd.
Het Zilkse gedeelte van zijn verzameling is door zijn familie ‘om niet’ ter beschikking gesteld aan de Zilker bevolking en onder de hoede gesteld van de stichting “Wassenaar”. Inmiddels wordt zijn archief beheerd door ons genootschap. Ik weet zeker dat Frans voldaan zal glimlachen bij de wetenschap dat er, nu vijf jaar geleden, een historische vereniging in De Zilk is opgericht. Een vereniging waarvoor hij in het verleden al een grote basis heeft gelegd.
De Zilk 2000
Het was najaar 1998, de telefoon gaat, Frits Klinkenberg belt “moet je horen”, zegt hij “ben ik een avondje aan het bridgen in De Duinpan, vraagt Hubert Turnhout aan mij of ik er wat voor voel om voor De Zilk 2000 een tentoonstelling op te zetten. Als jij meedoet durf ik er wel aan te beginnen”. Frits kende nog wel een aantal actieve mensen die hij absoluut in de commissie wilde hebben. Jos Mulder (bollenteelt), Jos de Winter (kerk), Bart Smulders (Tweede Wereldoorlog), Bep van der Lans-Lengers (kunst) en Henk van der Barselaar (duinen) maakten de commissie compleet. In de eerste periode vlogen de wildste ideeën over tafel. Hang een parachutist aan het plafond of zet de corsowagen de Tijd van de Corsogroep De Zilk in de zaal. Haal het zwaarste Zilker varken ‘beer Janus’ terug en zet hem te kijk voor tien cent. Toen het eenmaal december 1999 was moest er gebouwd gaan worden. Met hulp van en in samenwerking met de Amsterdamse Waterleiding Duinen, museum De Zwarte Tulp uit Lisse, de Zilker school de Egelantier, Sjaak Hoeks voor de duinen en mevrouw van Kampen met de geschiedenis van de Ruigenhoek, veel Zilker verenigingen en kunstenaars ontstond er in de tentoonstellingszaal in de hallen van Piet Bakker een dorp apart. Lopend door het duingebied kon je de vogels horen fluiten. Veel mensen bleven steken in de leeshoek en in het klaslokaaltje. Daar kwamen ze een bekende tegen, vergaten de tijd en kwamen de volgende dag weer terug om de rest van de tentoonstelling te zien. Met een goed gevoel kijken de commissieleden terug op deze tentoonstelling. Veel archieven waren er geraadpleegd, er was nog veel in De Zilk wat waard is om behouden te worden. De belangstelling voor gebeurtenissen in De Zilk nu en in vroegere jaren bleef bij de commissieleden bestaan.
Oprichting Genootschap Oud De Zilck
Op 12 juni 2001 werd de stichtingsakte bij notaris van Loenhoud te Noordwijkerhout ondertekend, waarmee de oprichting van de stichting Genootschap ‘Oud De Zilck’, (een voortzetting van de stichting ‘De Zilk 2000’) een feit was. In het eerste bestuur hadden zitting de al genoemde leden van de tentoonstellingscommissie De Zilk 2000 aangevuld met Sjaak Hoeks. Frits Klinkenberg was onze eerste voorzitter. In De Zilk was hij bekend bij jong en oud. In de speeltuin was hij actief, maar hij nam ook deel aan activiteiten van de ouderenbond en bij enkele verenigingen waarvan ik nu alleen de bridge- en de voetbalvereniging zal noemen. Door zijn vele contacten in De Zilk, was het voor ons genootschap makkelijk om gegevens te verzamelen en activiteiten te organiseren.
Op 14 januari 2005 is Frits overleden. Frits was een inspirerende voorzitter. Regelmatig kwam hij met goede ideeën, zoveel tegelijk soms dat ze niet allemaal direct konden worden uitgevoerd. Het genootschap Oud De Zilck kan nog vele activiteiten realiseren waar een spontane gedachte van Frits aan ten grondslag ligt.
Twee bestuursleden van het eerste uur zijn inmiddels afgetreden. Jos de Winter vanwege zijn werkzaamheden in zijn eigen supermarkt aan de P.J. Warmerdamstraat. Ook Bart Smulders stopte. Hij is aan een avondstudie begonnen en hoopt volgend jaar als leraar voor de klas te staan. De opengevallen plaatsen in het bestuur zijn ingenomen door Wim Nederstigt die de euro’s beheert, en verder door Rikie Knoppert en Arnold Vreeburg. Toen ik vorig jaar na ernstig overdenken het voorzitterschap op mij nam, is het secretariaat overgenomen door Loek Hulsebosch. Ik ben dan ook bijzonder blij dat wij een goed team hebben kunnen vormen.
Wat wil het genootschap ‘Oud De Zilck ‘.
- Het verzamelen en eventueel tentoonstellen van onder andere:
Kaarten, prenten, tekeningen, foto’s, boeken, publicaties, krantenartikelen, en gebruiksvoorwerpen die betrekking hebben op de historie van De Zilk en haar bewoners.
- Het bevorderen van de studie van de plaatselijke geschiedenis en het vastleggen van de gevonden gegevens.
Terra Salica
Tweemaal per jaar verschijnt ons boekje Terra Salica. In dit boekje, versrpeid onder onze donateurs staan, behalve de laatste nieuwtjes over onze activiteiten, ook artikelen en foto’s over de historie van De Zilk. Ik vind het belangrijk dat er juist van de geschiedenis van de laatste honderd jaar veel wordt vastgelegd. Alles wat ouder is ligt al vast in een archief of is helaas verloren gegaan. U allen hier aanwezig, kunnen ons nog vertellen over de periode van uw jeugd en over de andere gebeurtenissen in De Zilk.
Wat deed het genootschap ‘Oud De Zilck’
In de afgelopen vijf jaar hebben wij steeds meegedaan aan de mozaïekwedstrijden van de feestcommissie. Een initiatief om te steunen, juist door dit soort evenementen blijft het fijn om in De Zilk te wonen. Tweemaal organiseerden wij een grote expositie: in 2003 in het kader van het Jaar van de boerderij in De Duinpan en een jaar later in bar-bodega De Doofpot een expositie over de cafés in De Zilk. Beide malen bleek dat in die weekeinden vooral ook de Zilkers elkaar ontmoeten, vaak hebben zij elkaar al lang niet meer gezien. Volgend jaar organiseren wij een expositie over het onderwijs in De Zilk. Er is een goede verstandhouding met de lagere school in De Zilk ‘de Egelantier’.
Waar en wanneer de expositie wordt gehouden krijgt u uiteraard nog van ons te horen, maar bijzondere herinneringen aan de school kunt u nu al direct bij ons kwijt. Echter wel is gebleken dat voor een dergelijke expositie veel voorbereiding nodig is, daarom is het bijna ondoenlijk om jaarlijks een grote expositie op te zetten, maar kijk ik om mij heen in onze streek naar de omliggende dorpen dan mag ik wel concluderen dat wij in dit opzicht een goed gemiddelde halen.
Op 5 mei 2005 was er hier in de Duinpan de viering van zestig jaar bevrijding, een mooi feest van de Feestcommissie, waarbij wij een expositie over zestig jaar bevrijding organiseerden. Zelfs een heuse Marshallhulp-tractor stond in de Duinpan opgesteld. Groot was de opkomst op onze donateursdagen. Veel mensen waren er in 2002 aanwezig tijdens de rondwandeling door het duin langs drie verdwenen boerderijen. Ook tijdens de rondleidingen in de H.Hartkerk in 2003 was er een grote belangstelling.
Hekpalen Wassenaar
Al in 2002 verzochten wij de gemeente om de hekpalen met wapenschilden van boerderij Wassenaar op te knappen. Per slot van rekening was het in 2003 het Jaar van de boerderij. Het heeft wat langer geduurd. Ons verzoek om de hekpalen ook terug te plaatsen op de plek van de oorspronkelijke toegang werd in eerste instantie niet toegestaan. Uiteindelijk heeft de tijd in ons voordeel gewerkt. Door de inmiddels gewijzigde situatie van de Zilkerduinweg werd het nu wel mogelijk de hekpalen op de plaats van de oorspronkelijke toegang terug te plaatsen. De bouwvergunning is verleend en ik heb nu goede hoop dat de hekpalen nog dit jaar worden herplaatst.”
Theo van Gijlswijk